Τι είναι η εμμηνόπαυση;
Εμμηνόπαυση είναι η μόνιμη διακοπή της εμμήνου ρύσεως για περίοδο τουλάχιστον 12 συνεχόμενων μηνών, απουσία άλλης παθολογικής κατάστασης. Αποτελεί φυσιολογική εξέλιξη στη ζωή μιας γυναίκας. Ο μέσος όρος ηλικίας εμμηνόπαυσης στις Η.Π.Α είναι τα 52 έτη. Εμμηνόπαυση στα 40 έτη θεωρείται παθολογική κατάσταση και ονομάζεται πρόωρη ή πρώιμη εμμηνόπαυση.
Η περίοδος που οδηγεί από την αναπαραγωγική ηλικία στην εμμηνόπαυση και κατά την οποία συντελούνται σταδιακά οι ορμονικές και σωματικές αλλαγές λέγεται κλιμακτήριος. Η κλιμακτήριος διαρκεί συνήθως 1-2 χρόνια αλλά μπορεί να φτάσει έως και 5 χρόνια.
Συμπτώματα της εμμηνόπαυσης
Τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης ποικίλλουν. Οι διακυμάνσεις στα επίπεδα ορμονών κατά την κλιμακτήριο μπορεί να προκαλέσουν:
Εξάψεις
Είναι το πιο συχνό σύμπτωμα. Εμφανίζονται ξαφνικά στο άνω μέρος του σώματος και μπορεί να συνοδεύονται και από εφιδρώσεις.
Νυχτερινές εφιδρώσεις που συνήθως ακολουθούνται από αίσθημα ψύχους
Κολπική ξηρότητα και ελαττωμένη libido
Υποτροπιάζουσες κολπίτιδες
Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
Πόνοι στην κοιλιά
Μυοσκελετικοί πόνοι στην πλάτη και στο στήθος
Αίσθημα κόπωσης
Διαταραχές περιόδου και πόνοι περιόδου
Αϋπνία
Διαταραχές συγκέντρωσης
Κεφαλαλγία
Ευερεθιστότητα
Ταχυκαρδία και αίσθημα παλμών
Κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές
Αύξηση βάρους
Πόνος στους μαστούς (μαστοδυνία)
Κάποιες γυναίκες όμως δεν βιώνουν ιδιαίτερα συμπτώματα κατά την κλιμακτήριο.
Ενημερωθείτε από την Ιατρό
Εμμηνόπαυση και εγκυμοσύνη
Η αυτόματη σύλληψη είναι σχεδόν απίθανη κατά την εμμηνόπαυση. Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος επίτευξης εγκυμοσύνης στην εμμηνόπαυση είναι με εξωσωματική γονιμοποίηση με δωρεά ωαρίων. Αν η κατάσταση της υγείας σας είναι καλή θα μπορούσατε να έχετε μια ανεπίπλεκτη κύηση και να γεννήσετε ένα υγιές μωρό.
Ινομυώματα και εμμηνόπαυση
Τα ινομυώματα τείνουν να μένουν σταθερά σε μέγεθος ή να υποστρέφουν κατά την εμμηνόπαυση, λόγω της πτώσης των οιστρογόνων. Σπάνια μπορεί να αυξηθούν σε μέγεθος και αυτό αποτελεί λόγο περαιτέρω διερεύνησης, ειδικά σε γυναίκες που δεν παίρνουν ορμονική υποκατάσταση ή που εμφανίζονται με αιμορραγία στην εμμηνόπαυση.
Αιμορραγία στην εμμηνόπαυση
Η κολπική αιμορραγία στην εμμηνόπαυση χρήζει πάντα διερεύνησης. Συνήθως είναι καλοήθους αιτιολογίας, λόγω ατροφίας του βλενογγόνου του κόλπου. Μπορεί όμως να οφείλεται σε υπερπλασία, πολύποδα ή κακοήθεια του ενδομητρίου.
Ενημερωθείτε από την Ιατρό
Πως η εμμηνόπαυση επηρεάζει την υγεία της γυναίκας;
Κατά την εμμηνόπαυση ελαττώνεται σημαντικά η παραγωγή των οιστρογόνων και της προγεστερόνης από τις ωοθήκες. Αυτό μπορεί μακροχρόνια να αυξήσει τον κίνδυνο προβλημάτων υγείας.
Καρδιαγγειακή νόσος
Τα οιστρογόνα βοηθούν στην καλή λειτουγία των αγγείων και στην ισορροπία μεταξύ καλής και κακής χοληστερίνης. Τα ελαττωμένα επίπεδα οιστρογόνων αυξάνουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρυνσης με αποτέλεσμα ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου στην εμμηνόπαυση να αυξάνεται 2-3 φορές.
Εγκεφαλικό επεισόδιο
Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου διπλασιάζεται για κάθε δεκαετία μετά τα 55 έτη. Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων ευνοούν την αθηροσκλήρυνση των αρτηριών του εγκεφάλου.
Οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση είναι μια προοδευτική πάθηση και μια «σιωπηρή» νόσος κι αυτό γιατί δεν προκαλεί συνήθως κανένα σύμπτωμα έως ότου να συμβεί κάποιο κάταγμα.Τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων συνδέονται με αυξημένη απώλεια οστικής μάζας και αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης οστεοπόρωσης.Παράγοντες όπως ηλικία άνω των 65, οικογενειακό αναμνηστικό κατάγματος, ιστορικό κατάγματος χαμηλής βίας, κάπνισμα, πρώιμη εμμηνόπαυση, ρευματοειδής αρθρίτις, λήψη στεροειδών και απώλεια ύψους επιβάλλουν τον έλεγχο παρουσίας οστεοπόρωσης με τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας ιδανικά πρέπει να γίνεται σε δυο θέσεις (οσφυϊκή μοίρα σπονδυλικής στήλης και μη επικρατούν ισχίο).
Ακράτεια ούρων
Με την είσοδο στην εμμηνόπαυση, λόγω μειωμένων επιπέδων οιστρογόνων, αλλά και εξαιτίας της φυσιολογικής γήρανσης, είναι πολύ πιθανό να κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα συμπτώματα ελαφράς ακράτειας, δηλαδή «ακούσιας απώλειας ούρων».
Γυναικολογικές εξετάσεις στην εμμηνόπαυση
Μαστογραφία
Συνιστάται να γίνεται μία φορά το χρόνο
Τεστ Παπανικολάου
Γίνεται μια φορά το χρόνο και έως και τα 65 έτη, αν κάνετε τακτικό έλεγχο και δεν έχετε παθολογικό τεστ
Μέτρηση οστικής πυκνότητας
Ιδανικά πρέπει να γίνεται σε δύο σημεία (στο μη επικρατούν ισχίο και στη σπονδυλική στήλη). Διαφορετικά μέχρι τα 60-65 έτη η μέτρηση γίνεται στην σπονδυλική στήλη, που είναι και η πιο ευαίσθητη στην έλλειψη των οιστρογόνων, και από άνω των 65 ετών γίνεται στο ισχίο.Η εξέταση της οστικής πυκνότητας πρέπει να γίνει πρώτη φορά στα 50 έτη. Αν είναι απόλυτα φυσιολογική, μπορεί να επαναληφθεί μετά από 2-3 χρόνια. Αν όμως υπάρχουν ευρήματα θα πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.
Διακολπικό υπερηχογράφημα μήτρας και ωοθηκών μία φορά το χρόνο για τον έλεγχο των ωοθηκών και του ενδομητρίου. Σκοπός είναι η πρώιμη διάγνωση παθολογιών όπως η υπερπλασία του ενδομητρίου στην εμμηνόπαυση ή κύστεις ωοθηκών.
Πως να είστε υγιείς κατά την εμμηνόπαυση
Να είστε δραστήριες
Τουλάχιστον 30 λεπτά σωματικής δραστηριότητας κάθε ημέρα είναι πολύ σημαντική για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας.Δυο τύποι άσκησης είναι σημαντικοί για την υγεία των οστών σας
Ασκήσεις χωρίς βάρη όπως περπάτημα, ελαφρύ τρέξιμο και το «σχοινάκι»
Ασκήσεις ενδυνάμωσης όπως με βάρη, σχοινιά ή μηχανήματα αντίστασης.
Διατροφή στην εμμηνόπαυση
Η διατροφή στην εμμηνόπαυση συνιστάται να είναι πλούσια σε πρωτεϊνες. Η πρωτεΐνη φέρει αίσθημα κορεσμού, αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό και μειώνει την απώλεια μυών κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους.
Συμπεριλάβετε τα γαλακτοκομικά προϊόντα στη διατροφή σας. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα μπορούν να σας βοηθήσουν να χάσετε λίπος διατηρώντας παράλληλα τη μυϊκή μάζα.Προσπαθείτε να τρώτε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε διαλυτές ίνες. Η κατανάλωση τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες όπως το αβοκάντο και το μπρόκολο μπορούν να αυξήσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, να μειώσουν την όρεξη και να ωθήσουν σε απώλεια βάρους.Είναι εξίσου σημαντικό να τρώτε συνειδητά. Η σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει να μειωθεί το άγχος και να βελτιωθεί η σχέση σας με τα τρόφιμα, έτσι ώστε να καταλήξετε να τρώτε λιγότερο. Να θυμάστε ότι το βασικό σκεπτικό είναι να τρώμε όταν το χρειαζόμαστε.
Διακοπή καπνίσματος
Το κάπνισμα καταστρέφει τα οστά και μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακές παθήσεις.
Γράφει η Δρ. Τσουμπού Ιωάννα, Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος.
