Οι παιδικές αλλεργίες αποτελούν συχνά πονοκέφαλο για τους γονείς, που βλέπουν τα παιδιά τους να ταλαιπωρούνται από τα ενοχλητικά τους συμπτώματα ειδικά τις περιόδους της άνοιξης και του καλοκαιριού. Είναι ενδεικτικό πως στην Ελλάδα ένα στα δέκα παιδιά υποφέρει από αλλεργικό άσθμα, ενώ τους ανοιξιάτικους μήνες τα περιστατικά αλλεργικής ρινίτιδας αυξάνονται πάνω από 15%. Ο δε αριθμός των παιδιών που αντιμετωπίζουν αλλεργίες του αναπνευστικού στις χώρες της Μεσογείου βαίνει αυξανόμενος κάθε χρόνο, αφού οι κλιματικές συνθήκες, όπως η υγρασία και η ζέστη, ευνοούν την εμφάνισή τους.
Η αύξηση των αλλεργικών παθήσεων τα τελευταία χρόνια οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αλλαγή των περιβαλλοντικών συνθήκων, αν και οι αλλεργικές νόσοι είναι σε ένα βαθμό και κληρονομικές. Έτσι, ένα παιδί με αλλεργικούς γονείς έχει αυξημένη πιθανότητα να εκδηλώσει μια αλλεργία σε ποσοστό άνω του 50%.
Τι είναι οι αλλεργίες
Οι αλλεργίες είναι ουσιαστικά η εκδήλωση μιας υπερευαίσθητης συμπεριφοράς του ανοσιακού συστήματος σε μια σειρά μη παθογόνων, άρα και ακίνδυνων, για τον οργανισμό ουσιών, των λεγόμενων αλλεργιογόνων. Συνέπεια αυτής της υπερευαισθησίας είναι διαταραχές σε ιστούς και όργανα του οργανισμού, που προκαλούν τα συμπτώματα της κάθε αλλεργίας. Οι αλλεργικές παθήσεις καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από μια αλλεργική ρινίτιδα, μια επιπεφυκίτιδα και μια αλλεργία στα υμενόπτερα μέχρι δερματικά εξανθήματα, μια τροφική αλλεργία, αλλά και αλλεργικό άσθμα.
Η ανθοφορία των φυτών, η γύρη και η σκόνη στην ατμόσφαιρα είναι οι συνηθέστεροι ύποπτοι για τις παιδικές αλλεργίες ειδικά στους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες. Τα γνωστότερα αλλεργιογόνα είναι η γύρη των δέντρων, η γύρη από το γρασίδι και από το περδικάκι, τα ακάρεα της σκόνης μέσα στο σπίτι, το τρίχωμα των σκύλων και τα αλλεργιογόνα της γάτας (σάλιο).
Παιδικές αλλεργίες
Οι πιο κοινές παιδικές αλλεργίες είναι η αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα, η επιπεφυκίτιδα, τα δερματικά εξανθήματα, η αλλεργία στο τσίμπημα υμενόπτερων (σφήκα, μέλισσα, μυρμήγκι κ.ά.), η φαρμακευτική αλλεργία και η τροφική αλλεργία. Τι πρέπει να ξέρουν γι’ αυτές οι γονείς;
Αλλεργική ρινίτιδα: Αν το παιδί σας έχει συχνά καταρροή, φαγούρα στη μύτη, μπούκωμα, επανειλημμένα φταρνίσματα και πονοκεφάλους, που δεν αποδίδονται σε κάποια άλλη ασθένεια, τότε ενδεχομένως να πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα. Η αλλεργική ρινίτιδα είναι δύο τύπων, εποχική και ετήσια. Η εποχική τοποθετείται χρονικά στην αρχή της άνοιξης και το βασικό της αίτιο είναι η γύρη των λουλουδιών και των δέντρων, ενώ η ετήσια κάνει την παρουσία της αισθητή όλο τον χρόνο εξαιτίας αλλεργιογόνων όπως τα ακάρεα της σκόνης στο σπίτι μας, οι χημικές ουσίες, όπως είναι τα απορρυπαντικά και οι μύκητες.
Αλλεργικό άσθµα: Το αλλεργικό άσθμα είναι από τις πλέον σοβαρές αλλεργικές παθήσεις. Τα βασικά του συμπτώματα είναι η δύσπνοια, ο βήχας και ο συριγµός. Εμφανίζεται ήδη από την παιδική ηλικία και εξελίσσεται σε χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών. Οι αεραγωγοί διογκώνονται και συσπώνται προκειμένου να εμποδίσουν την είσοδο του αλλεργιογόνου στον οργανισμό και έτσι η ροή του αέρα στους πνεύμονες δυσχεραίνεται με συνέπεια τον βήχα και την παραγωγή βλέννης. Με τα χρόνια οι αεραγωγοί αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη ευασθησία στα αλλεργιογόνα, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους ακόμα και στο πιο μικρό ερέθισμα. Αλλεργιογόνα όπως η γύρη, οι μύκητες, η οικιακή σκόνη, οι τρίχες των ζώων και τα πούπουλα είναι οι συνηθέστεροι παράγοντες για την εμφάνιση του αλλεργικού άσθματος.
Δερματικά εξανθήματα: Μία από τις αλλεργικές παθήσεις είναι και τα δερματικά εξανθήματα που εμφανίζονται ως κόκκινα σημάδια στο δέρμα και προκαλούν έντονη φαγούρα. Για μια ακόμη φορά οι συνήθεις ύποπτοι είναι η γύρη και η σκόνη.
Επιπεφυκίτιδα: Τα ερεθισμένα και κόκκινα μάτια είναι οι βασικές εκδηλώσεις της επιπεφυκίτιδας, η οποία συνήθως συνυπάρχει με την αλλεργική ρινίτιδα. Η οικιακή σκόνη, αλλά και η γύρη λουλουδιών και δέντρων είναι τα βασικά αίτια που την προκαλούν.
Αλλεργία στα υμενόπτερα
Το δηλητήριο της μέλισσας και της σφήκας, δύο εντόμων που ανήκουν στα υμενόπτερα, αποτελεί αλλεργιογόνο για κάποια παιδιά. Η αλλεργική αντίδραση του οργανισμού μπορεί να είναι πολύ σοβαρή σε κάποιες περιπτώσεις, απειλώντας ακόμα και τη ζωή του παιδιού. Συνήθως πάντως οι αλλεργικές αντιδράσεις στο τσίμπημα των υμενόπτερων περιορίζονται σε έντονη κοκκινίλα, πόνο, οίδημα και φαγούρα.
Τροφική αλλεργία
Μια από τις συνήθεις αλλεργίες στα πρώτα χρόνια της ζωής ενός παιδιού είναι η τροφική αλλεργία κυρίως μετά από κατανάλωση τροφίμων όπως το αγελαδινό γάλα και το αυγό, αλλά και οι ξηροί καρποί, το ψάρι, τα θαλασσινά και κάποια φρούτα. Συνήθως οι τροφικές αλλεργίες σε γάλα και αυγά περνούν στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών όταν ξεκινήσουν το σχολείο, οι αλλεργίες όμως σε ξηρούς καρπούς και θαλασσινά παραμένουν δια βίου.
Φαρμακευτική αλλεργία
Αλλεργικές αντιδράσεις όμως μπορεί να προκαλέσουν σε ένα παιδί και τα φάρμακα, μεταξύ των οποίων οι αντιβιώσεις, τα αντιπυρετικά και τα παυσίπονα. Συνήθως εκδηλώνονται με κνιδωτικά εξανθήματα και αγγειοοιδήματα, ενώ μπορεί σε σοβαρότερες περιπτώσεις να προκαλέσουν και αναφυλαξία.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Για να διαγνωσθεί μια αλλεργική πάθηση θα χρειαστεί κλινική εξέταση και εξειδικευμένο αλλεργιολογικό τεστ, που θα προσδιορίσει το συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Στην περίπτωση του αλλεργικού άσθματος η ενδεδειγμένη εξέταση είναι η σπιρομέτρηση. Για τις φαρμακευτικές αλλεργίες κυρίως απαιτούνται ενδοδερμικές εξετάσεις, με την έγχυση εκχυλισμάτων αλλεργιογόνων στο δέρμα και για τις τροφικές μια διαδικασία νυγμού, που ονομάζεται prick to prick. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθούν και δοκιμασίες επικόλλησης (Patch test) με τη χρήση εμποτισμένων με το αλλεργιογόνο χάρτινων αυτοκόλλητων στο δέρμα καθώς και με εξετάσεις αίματος προσδιορίζοντας την ολική και ειδική για το αλλεργιογόνο IgE.
Κάθε αλλεργία έχει τη δική της αντιμετώπιση. Σε κάθε περίπτωση η γνώση γύρω από αυτή είναι το «κλειδί». Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν για την αλλεργία του παιδιού τους, ώστε να βρίσκονται σε επικοινωνία με τον γιατρό και να παρακολουθούν στενά την αλλεργική πάθηση, ακολουθώντας και την ενδεδειγμένη αγωγή με στόχο τον έλεγχο των αλλεργικών συμπτωμάτων. Από προληπτικά μέτρα για την προστασία από τα αλλεργιογόνα (συχνούς αερισμούς του σπιτιού και των σκεπασμάτων του παιδιού, αποφυγή χνουδωτών παιχνιδιών, περιορισμό της υγρασίας, αποφυγή καπνίσματος κοντά στο παιδί, αποφυγή περιοχών με έντονη βλάστηση κα) μέχρι τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής (αντισταμινικά φάρμακα και κορτιζονούχα ρινικά σπρέι) και ειδικής ανοσοθεραπείας με εμβόλια εφόσον απαιτηθεί, όλα αυτά είναι ενέργειες που μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την καθημερινότητα ενός παιδιού που υποφέρει από αλλεργίες.
Οι γονείς στην πρώτη υποψία αλλεργίας μπορούν να απευθύνονται στο Νεογνολογικό/Παιδιατρικό Τμήμα της Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης, όπου παρέχονται ολοκληρωμένες υπηρεσίες παιδιατρικής φροντίδας μέσα από την έγκαιρη διάγνωση, την άμεση θεραπεία και την αποτελεσματική και με υπευθυνότητα νοσηλεία σε νεογνά, βρέφη, παιδιά και έφηβους.
(ΕUROMEDICA)
