Καθιερώθηκε το 1983 με απόφαση του Ο.Η.Ε σε ανάμνηση μιας ομιλίας του αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι ,που έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος.
Είπε μεταξύ άλλων «Καταναλωτές είμαστε όλοι!πρόκειται για την μεγαλύτερη οικονομική μονάδα η οποία επηρεάζει αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια η ιδιωτική οικονομική απόφαση»
Ο Καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται. Ο Εορτασμός αυτός αποκτά δραματική επικαιρότητα εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ,που όλο και περισσότερο αποκαλύπτει το ειδεχθές της πρόσωπο. Οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ,οι αθέμιτες και παραπλανητικές πρακτικές εκ μέρους των επιχειρήσεων, η αισχροκέρδεια η αδιαφάνεια, η μη συμμόρφωση των επιχειρήσεων στους κανόνες του υγιούς εμπορίου η αδιαλλαξία η αδυναμία λήψης αποτελεσματικών πολιτικών αποφάσεων παραμένουν ως χαρακτηριστικά του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού πλαισίου. Σε μια εποχή όπου το εισόδημα των καταναλωτών έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό, περισσότεροι άνεργοι, οικογένειες που περιμένουν το Ε.Ε.Ε. για να επιβιώσουν ,τα χαράτσια έχουν «στραγγίσει» τα νοικοκυριά και ο πληθωρισμός «τρέχει» , ο έλεγχο τιμών πριν από κάθε αγορά επιβάλλεται .Είναι γεγονός ότι ζούμε σε ένα κόσμο στον οποίο η βία,ο τρόπος που κάποιοι ακόμη προσπαθούν να κερδίσουν απο τους καταναλωτές με ψεύτικους τρόπους και παραπλανήσεις ,έχουν γίνει καθημερινά χαρακτηριστικά αποφέροντας συγχρόνως κέρδη στους ασύδοτους ,τους βιαστές της γής και του περιβάλλοντος . Είναι επιτακτική ανάγκη η Άμυνα αλλά και η αντίδραση των καταναλωτών απέναντι στην δύναμη του χρήματος και της εξουσίας.
Επιβάλλεται να γίνει συνείδηση ότι εμείς οι καταναλωτές είμαστε η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη όταν είμαστε ενωμένοι.
Το σπουδαιότερο εργαλείο στα χέρια του καταναλωτή είναι η σωστή ενημέρωση. Είναι ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για την αυτοπροστασία ,την διεκδίκηση των δικαιωμάτων του και γενικά την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής του. Η ενημέρωση είναι ένα από τα δικαιώματα του Ευρωπαίου καταναλωτή. Προς το σκοπό αυτό η συνθήκη του Άμστερνταμ στο άρθρο 153 ορίζει μεταξύ άλλων ότι: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντα των καταναλωτών και να διασφαλίσει υψηλό επίπεδο προστασίας συμβάλει στην προώθηση του δικαιώματος για εκπαίδευση»
Τα Οκτώ βασικά δικαιώματα των καταναλωτών, όπως αυτά πηγάζουν από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών είναι :
1.Ικανοποήση Βασικών Αναγκών
2.Δικαίωμα της ασφάλειας και υγείας
3.Δικαίωμα ενημέρωσης
4.Συνεχής εκπαίδευση
5.Δικαιωμα εκλογής
6.Δικαίωμα Εκπροσώπησης
7.Δικαίωμα Αποζημίωσης
8.Δικαίωμα Υγιούς Περιβάλλοντος
Το δικαίωμα για ασφάλεια. Το βασικό δικαίωμα του καταναλωτή να νιώθει και να είναι ασφαλισμένος έναντι σε προϊόντα, παραγωγικές διαδικασίες και υπηρεσίες οι οποίες πιθανόν να βλάψουν την υγεία ή την ζωή του. Όλα τα προϊόντα που αγοράζεις πρέπει να είναι σύμφωνα με την περιγραφή που τους έχει δοθεί και να είναι κατάλληλα για την χρήση που το αγόρασες. Η ασφάλεια προϊόντων θεωρείται το σημαντικότερο δικαίωμα του καταναλωτή. Σε περίπτωση τραυματισμού η οικονομικής βλάβης από χρήση η κατοχή ελαττωματικού προϊόντος έχεις δικαίωμα προσφυγής στο δικαστήριο για να ζητήσεις αποζημίωση.
Το δικαίωμα για πληροφόρηση. Το δικαίωμα του καταναλωτή να ενημερώνετε σωστά πριν κάνει μια επιλογή ή πάρει μια απόφαση. Είναι δικαίωμα του καταναλωτή να του παρέχονται όλες οι απαραίτητες σχετικές πληροφορίες για να μπορεί να έχει σφαιρική άποψη και να πράξει με υπευθυνότητα. Πρέπει επίσης να προστατεύετε από παραπλανητικές πληροφορίες, είτε αυτές είναι διαφημίσεις ή ετικέτες ή οτιδήποτε άλλο.
Το δικαίωμα της επιλογής. Το δικαίωμα του καταναλωτή να επιλέξει προϊόντα ή υπηρεσίες σε ανταγωνιστικές
τιμές. Σε περιπτώσεις μονοπωλίων το δικαίωμα της διαβεβαίωσης για την ποιότητα με δίκαιη τιμολόγηση.
Το δικαίωμα της αντιπροσώπευσης. Το δικαίωμα της στήριξης των συμφερόντων του καταναλωτή και της άποψης του κατά την διαμόρφωση των διάφορων πολιτικών που σχετίζονται με αυτόν. Περιλαμβάνει το δικαίωμα της αντιπροσώπευσης του καταναλωτή σε διάφορους κυβερνητικούς και άλλους οργανισμούς χάραξης πολιτικής καθώς επίσης και στην ανάπτυξη των προϊόντων και των υπηρεσιών.
Το δικαίωμα για επανόρθωση/ αποζημίωση. Το δικαίωμα του καταναλωτή για τακτοποίηση των παραπόνων που μπορεί να έχει από κάποια συμφωνία. Κάθε συμφωνία που κάνεις πρέπει να έχει και έντυπο ακύρωσης της συμφωνίας. Με γραπτή ειδοποίηση σου προς τον πιστωτή μπορείς να ακυρώσεις χωρίς κόστος την πιστωτική συμφωνία εντός 10 ημερών από την λήψη της συμφωνίας. Έλεγξε ότι δεν έχεις παραιτηθεί του δικαιώματος αυτού υπογράφοντας οποιαδήποτε δήλωση προς τον πιστωτή. Το δικαίωμα ακύρωσης μιας συμφωνίας δεν εφαρμόζεται μεταξύ άλλων σε συμφωνία 1.Αγοράς αεροπορικών εισιτηρίων 2.Προμήθειας προϊόντων /Υπηρεσιών 3.Παροχής υπηρεσιών στοιχημάτων /λαχείων 4.Προμήθειας οπτικοακουστικών εγγράφων τα οποία έχουν αποσφραγιστεί από εσάς(cd ,dvd) Περιλαμβάνει το δικαίωμα του να λάβει αποζημίωση για ελαττωματικά προϊόντα, δηλαδή αγαθά που δεν πληρούν τις προδιαγραφές τους ή ημιτελής υπηρεσίες ή παραβίαση συμφωνίας καθώς και τη διαθεσιμότητα των αποδεκτών μορφών νομικής βοήθειας όπου είναι απαραίτητο.
Το δικαίωμα για εκπαίδευση. Το δικαίωμα του καταναλωτή να μπορεί να είναι ενημερωμένος γενικότερα. Το δικαίωμα του καταναλωτή για εκπαίδευση περιλαμβάνει το δικαίωμα του να αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες που θα του επιτρέψουν να παίρνει αποφάσεις που θα επηρεάζουν τους παράγοντες που τον επηρεάζουν ως καταναλωτή διότι ,
Το δικαίωμα για ικανοποίηση των βασικών αναγκών. Το δικαίωμα του καταναλωτή να έχει πρόσβαση σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες, που είναι αναγκαία για την επιβίωση του. Περιλαμβάνει την επάρκεια τροφίμων, ιματισμό, στέγη, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και την υγιεινή. Η παρουσίαση και η διαφήμιση των τροφίμων δεν πρέπει να παραπλανεί τους καταναλωτές και να θέτει την υγεία τους σε κίνδυνο. Για ευαίσθητα προϊόντα με μικρή διάρκεια ζωής πρέπει να αναγράφεται στην συσκευασία τους « κατανάλωση μέχρι… ».Μετά από αυτήν την ημερομηνία το προϊόν είναι ακατάλληλο. Για τρόφιμα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής πρέπει να αναγράφεται στην συσκευασία τους «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από …» Όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα πρέπει να φέρουν σήμανση στην Ελληνική γλώσσα
Το δικαίωμα για καθαρό περιβάλλον. Το δικαίωμα του καταναλωτή να ζει σε ένα φυσικό περιβάλλον που θα ενισχύει την ποιότητα ζωής του. Περιλαμβάνει την προστασία ενάντια στους περιβαλλοντικούς κινδύνους στους οποίους, ο καταναλωτής που αναγνωρίζει την ανάγκη να προστατευθεί, δεν μπορεί να ασκήσει κανέναν έλεγχο.
Προσοχή από αγορές στο Διαδίκτυο. Ο Προμηθευτής έχει υποχρέωση να σου παραδώσει τα αγαθά μέσα σε 30 ημέρες από την επομένη της παραγγελίας. Αν αγοράσεις ένα προϊόν που βρίσκεται στην Κύπρο μπορείς ν’ακυρώσεις την συμφωνίας και να πάρεις τα χρήματα σου πίσω αποστέλλοντας γραπτή ειδοποίηση μέσα σε 14 ημέρες. Στην περίπτωση αγαθών που τα έχεις παραλάβει ,οφείλεις να τα επιστρέψεις μέσα σε 30 ημέρες από την ημερομηνία ακύρωσης
Η επέτειος διαρκεί μια ημέρα όμως τα προβλήματα είναι καθημερινά. Να μην αφήνεις κανένα να αισχροκερδεί εις βάρος σου .Εσύ είσαι η Δύναμη .
ΧΡΙΣΤΑ ΧΡΙΣΤΟΦΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ
Υποψήφια Βουλευτής Πάφου
Μέλος Δ.Σ Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών
