3 June 2022

Το Μυστήριο της Αλλαγής Φύλου του Τειρεσία

O Ησίοδος, ο Δικαίαρχος, ο Κλέαρχος, ο Καλλίμαχος και ορισμένοι άλλοι ιστορούν για τον Τειρεσία και τα εξής: ο Τειρεσίας, γιος του Ευήρους, στην Αρκαδία, στο όρος της Κυλλήνης, όταν είδε φίδια να συνουσιάζονται, σκότωσε το ένα από τα δύο [2] και αμέσως άλλαξε μορφή. Από άντρας έγινε γυναίκα και έκανε έρωτα με άντρα. Ο Απόλλων του έδωσε χρησμό ότι εάν παραφυλάξει φίδια που συνουσιάζονται και με τον ίδιο τρόπο θανατώσει το ένα,[3] θα γίνει όπως ήταν. Ο Τειρεσίας παραφύλαξε και πραγματοποίησε όσα ειπώθηκαν από τον θεό. Έτσι ξαναπήρε την παλιά του μορφή.

Όταν ο Δίας φιλονίκησε με την Ήρα και ισχυρίστηκε ότι στη συνουσία η γυναίκα πλεονεκτεί του ανδρός ως προς την ερωτική ηδονή, ενώ η Ήρα έλεγε το αντίθετο, αποφάσισαν να τον φέρουν και να τον ρωτήσουν, επειδή είχε εμπειρία και των δύο (ερωτικών) τρόπων. Όταν τον ρώτησαν, αποφάνθηκε ότι από τα δέκα μερίδια του έρωτα ο άντρας απολαμβάνει το ένα, ενώ η γυναίκα τα εννιά. Η Ήρα οργίστηκε, του πλήγωσε τα μάτια και τον τύφλωσε, ενώ ο Δίας του δώρισε την μαντική και ζωή για επτά γενιές.

Το ησιόδειο χωρίο: [4]

Από τα δέκα μερίδια ένα το απολαμβάνει ο άντρας.
Τα δέκα τα συμπληρώνει η γυναίκα, χορταίνοντας την σκέψη της.

Τζέτζης, σχόλια στον Λυκόφρονα 682

Πέμπελος είναι ο υπέργηρος… τώρα μιλά για τον Τειρεσία, επειδή λεν πως έζησε για επτά γενιές, όπως αναφέρει και ο ποιητής της Μελαμποδίας (άλλοι ισχυρίζονται ότι έζησε για εννιά γενιές, γιατί υπήρχε την εποχή του Κάδμου, αλλά και πέρα από τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη). Διότι παρουσιάζει τον Τειρεσία να λέει: [5]

Πατέρα Δία, μακάρι συντομότερη διάρκεια ζωής
να μου ’χες δώσει κι ίση σοφία του νου να κάτεχα
με τους θνητούς ανθρώπους. Τώρα ούτε καν τόσο δα δεν με αντάμειψες,
που μ’ έκανες μακριά περίοδο ζωής να έχω,
να ζήσω για επτά γενιές θνητών ανθρώπων. [6]

Ερμηνεία:

Όπως κάθε αρχαιοελληνικός μύθος, έτσι και η παρούσα μυθική διήγηση επιδέχεται πολλές ερμηνευτικές προσεγγίσεις, ψυχαναλυτικές, ανθρωπολογικές, κοινωνιολογικές, θρησκειολογικές κ.ά. Προσωπικά τείνω να δω στον μύθο στοιχεία μυστηριακής λατρείας με χθόνιες διασυνδέσεις.

Εξηγούμαι: βλέπω εδώ τον ιερό λόγο μιας άγνωστης τελετής, στην οποία ο μυούμενος λαμβάνει απόκρυφη γνώση που τον κάνει σοφό και νικητή του θανάτου. Ας προσέξουμε ότι στην αρχή της ιστορίας ο Τειρεσίας δεν είναι ακόμη ο σοφός μάντης (άγνοια του μυούμενου): μάλιστα σκοτώνει το φίδι που είναι σύμβολο της σοφίας στην αρχαία παράδοση. Αυτό οδηγεί στην «πτώση» του: από άνδρας μεταμορφώνεται σε γυναίκα.

Ταυτόχρονα όμως με έναν παράδοξο τρόπο κερδίζει σε γνώση: κατανοεί πλέον την σεξουαλικότητα και του αντίθετου φύλου. Συνδυάζει έτσι στο πρόσωπό του και την αρσενική και τη θηλυκή γνώση, γι’ αυτό είναι πια σε θέση να απαντήσει σε μια απορία που έχουν ακόμη και οι ίδιοι οι θεοί. Αμείβεται για την δοκιμασία του με την μαντική σοφία (γνώση του μυημένου).

Ωστόσο το φίδι έχει και χθόνιες διασυνδέσεις, είναι σύμβολο του Κάτω Κόσμου: ο Τειρεσίας νικά και τον ίδιο τον θάνατο. Γι’ αυτό και σαν τις προκατακλυσμιαίες βιβλικές μορφές αποκτά ασυνήθιστη μακροζωία. Αυτός είναι ο λόγος που η λεπτομέρεια της μακροζωίας του Τειρεσία συνοδεύει τις διηγήσεις για την αλλαγή φύλου που υπέστη, λεπτομέρεια φαινομενικά άσχετη.

Η τυφλότητα του Τειρεσία ανταποκρίνεται σε ένα άλλο διαδεδομένο μοτίβο της αρχαιοελληνικής μυθικής σκέψης: όποιος προικίζεται με θεϊκά χαρίσματα (μαντική, μακροζωία εδώ, αλλού ποιητική ικανότητα > Όμηρος, σοφία και βασιλικό αξίωμα > Οιδίπους) υποφέρει από κάποιο φυσική αναπηρία. Πολλά θα μπορούσε να πει ακόμη κανείς λ.χ. για την μυστική αρχετυπική σύνδεση της σεξουαλικότητας και της μυστικής γνώσης, του ερωτικού και του χθόνιου, του φιδιού και της υγείας-αθανασίας (Ασκληπιός), του φιδιού ως μεσολαβητή ανθρώπινου και θείου (Ερμής > κήρυξ των θεών, Τειρεσίας > ερμηνευτής των θεών). Είναι βέβαιο ότι μια προσεκτική ανάγνωση μπορεί να αποκαλύψει και άλλες τέτοιες κρυφές πτυχές!

[1] Πβ. Απολλόδωρος 3.6.7, Σ Όμ. κ 494, Σ Λυκόφρ. 683 κ.α.
[2] Το θηλυκό φίδι σύμφωνα με το Σ Όμ. κ 494.
[3] Το αρσενικό φίδι σύμφωνα με το Σ Όμ. κ 494.
[4] Δίνεται με βάση τον Απολλόδωρο 3.6.7. Ότι προερχόταν από τη Μελαμποδία το παραδίδει το Σ Λυκόφρ. 683.
[5] Ο Τειρεσίας μιλά αμέσως μετά την άλωση της Θήβας από τους Επτά.
[6] Οι επτά γενιές ήταν: Κάδμος, Πολύδωρος, Λάβδακος, Λάιος, Οιδίπους, Ετεοκλής, Λαοδάμας.

(ΠΗΓΗ: ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ)

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Επιστήμονες εργάζονται σε αποσπώμενη καμπίνα αεροπλάνου για να σώσουν ζωές.

Επιστήμονες εργάζονται σε αποσπώμενη καμπίνα αεροπλάνου για να σώσουν ζωές.

Επιστήμονες εργάζονται σε αποσπώμενη καμπίνα αεροπλάνου για να σώσουν ζωές. 👉 Αποτελείται από μια αποσπώμενη καμπίνα που μπορεί να εκτιναχθεί ανά πάσα στιγμή -κατά τη διάρκεια της απογείωσης, στη μέση της πτήσης ή της προσγείωσης- επιτρέποντας στους επιβάτες να...

Στάθηκα στην ουρά για να πληρώσω αλλά το βλέμμα μου είχε καρφωθεί στο μικρό αγόρι που κοίταζε με λαχτάρα το κουτί με τα δημητριακά…

Στάθηκα στην ουρά για να πληρώσω αλλά το βλέμμα μου είχε καρφωθεί στο μικρό αγόρι που κοίταζε με λαχτάρα το κουτί με τα δημητριακά…

“Είχα πάει στο παντοπωλείο της γειτονιάς για να αγοράσω λίγες πατάτες και γάλα. Εκεί παρατήρησα ένα μικρό αγόρι, πολύ αδύνατο, με κουρελιασμένα ρούχα. Κοιτούσε επίμονα ένα κουτί με δημητριακά. Στάθηκα στην ουρά για να πληρώσω αλλά το βλέμμα μου είχε καρφωθεί στο μικρό...

Με 200.000 ευρώ έχετε την ευκαιρία να νικήσετε τον θάνατο – Η διαδικασία που ίσως σας επιτρέψει να επιστρέψετε στη ζωή

Με 200.000 ευρώ έχετε την ευκαιρία να νικήσετε τον θάνατο – Η διαδικασία που ίσως σας επιτρέψει να επιστρέψετε στη ζωή

Ο επικείμενος θάνατός μας μπορεί να είναι μια ανατριχιαστική προοπτική, αλλά για μια γερμανική νεοσύστατη εταιρεία, η ψυχρή αγκαλιά του θανάτου δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε. Η Tomorrow Bio υπόσχεται στους πελάτες της την ευκαιρία να παγώσουν μετά τον θάνατο,...

Οι πυραμίδες της Αιγύπτου μπορεί να χτίστηκαν με μια απροσδόκητη βοήθεια

Οι πυραμίδες της Αιγύπτου μπορεί να χτίστηκαν με μια απροσδόκητη βοήθεια

Μια νέα μελέτη στοχεύει να απαντήσει στο αιώνιο ερώτημα για το πώς χτίστηκαν οι μεγάλες αιγυπτιακές πυραμίδες πριν από χιλιάδες χρόνια και τα ευρήματά της έδωσαν μια απροσδόκητη πιθανή απάντηση – το νερό. Αν και οι έρημοι είναι συνήθως γνωστό ότι δεν έχουν το υγρό...

Η ωριμότητα του ανθρώπου είναι να ξαναβρεί τη σοβαρότητα με την οποία έπαιζε όταν ήταν παιδί

Η ωριμότητα του ανθρώπου είναι να ξαναβρεί τη σοβαρότητα με την οποία έπαιζε όταν ήταν παιδί

Η ωριμότητα του ανθρώπου είναι να ξαναβρεί τη σοβαρότητα με την οποία έπαιζε όταν ήταν παιδί [Friedrich Nietzsche (ALLAN PERCY)]) Αυτό ήταν το θέμα που απασχολούσε σε μεγάλο βαθμό τον Νίτσε, ο οποίος δήλωνε ότι «σε κάθε αυθεντικό άνθρωπο υπάρχει ένα παιδί που θέλει να...

O φιλοσοφημένος άνθρωπος δεν έχει ανάγκη περιουσίας ή φίλων για να ευτυχήσει – Στίλπων ο Μεγαρεύς

O φιλοσοφημένος άνθρωπος δεν έχει ανάγκη περιουσίας ή φίλων για να ευτυχήσει – Στίλπων ο Μεγαρεύς

Στίλπων ο Μεγαρεύς (360 – 280 π.κ.χ) Δεν είναι ακριβώς γνωστή η χρονολογία γέννησης και θανάτου του, αναφέρεται πάντως ότι πέθανε σε βαθύ γήρας στη γενέτειρα του τα Μέγαρα. Όμως γνωρίζουμε ότι ο φιλόσοφος ήταν σύγχρονος του Δημήτριου του Πολιορκητή και του Πτολεμαίου...

Τίποτα δεν με  εκπλήσσει πια!!

Τίποτα δεν με εκπλήσσει πια!!

Τίποτα δεν με εκπλήσσει πια!! Περισσότερο θλίβομαι ακούγοντας την είδηση ότι 8 χρονο παιδί, τραυματίστηκε πολύ σοβαρά μετά απο καβγά που προέκυψε την ώρα του σχολικού διαλείμματος, τρέχοντας μαζί με άλλα παιδιά να βοηθήσουν φιλο τους κι αφού προηγήθηκε επεισόδιο...

Η απελπισμένη γενιά των απένταρων… Νευρικοί, θυμωμένοι, απελπισμένοι…

Η απελπισμένη γενιά των απένταρων… Νευρικοί, θυμωμένοι, απελπισμένοι…

Η απελπισμένη γενιά των απένταρων...Νευρικοί, θυμωμένοι, απελπισμένοι... Δυστυχώς αυτή είναι η γενιά που εμείς δημιουργήσαμε μέσα από την «προκατασκευασμένη» οικονομική κρίση, τον ψεύτικο Κορωνοιό, τα απανωτά λάθη αλλά και την μεγάλη μας απληστία! Φτιάξαμε μια γενιά...

Φέρνουν εξώδικα για παλιά οχήματα και  ρύπους για πλήρη καταστροφή του λαού!

Φέρνουν εξώδικα για παλιά οχήματα και ρύπους για πλήρη καταστροφή του λαού!

Προφανώς, η είδηση πρέπει να πέρασε στα ψιλά. Δεν την αντιλήφθηκαν πολλοί πολίτες ή δεν την κατάλαβαν. Διότι μιλάμε για «επαναστατικό» νομοσχέδιο το οποίο κατέθεσε στη Βουλή η Κυβέρνηση. Αν εγκριθεί από τη Βουλή και αν εφαρμοστεί, τύφλα να έχουν οι κάμερες τροχαίας,...

Δεν το σώζεις κύριε Βαφεάδη, το μέτρο είναι εγκληματικό όποτε κι αν εφαρμοσθεί!

Δεν το σώζεις κύριε Βαφεάδη, το μέτρο είναι εγκληματικό όποτε κι αν εφαρμοσθεί!

Σε διαρκή αναδίπλωση βρίσκεται τις τελευταίες μέρες ο υπουργός Μεταφορών αναφορικά με το περιβόητο θέμα της απαγόρευσης κυκλοφορίας οχημάτων με συμβατικά καύσιμα και των κανονισμών για εξώδικα τα οποία έστειλε στη Βουλή. Πασχίζει να περιορίσει τη θύελλα αντιδράσεων...

Οι Δασοπυροσβέστες και οι πυροφύλακες είναι οι προστάτες των δασών μας

Οι Δασοπυροσβέστες και οι πυροφύλακες είναι οι προστάτες των δασών μας

Επισκεφτήκαμε τους εργαζομένους Δασοπυροσβέστες και Πυροφύλακες στον δασικό σταθμό Γιαλιάς στην περιοχή Πόλης Χρυσοχούς, μαζί με το οργανωτικό στέλεχος της Πασυεκ ΠΕΟ τον φίλο Neofytos Michael. Οι Δασοπυροσβέστες και οι πυροφύλακες είναι οι προστάτες των δασών μας και...

Μυϊκές θλάσεις: Αντιμετώπιση

Μυϊκές θλάσεις: Αντιμετώπιση

Οι Μυϊκές Θλάσεις είναι κακώσεις/τραυματισμοί των μυών κατά τη διάρκεια της άσκησης. Είναι η συχνότερη μορφή κάκωσης που συμβαίνει κατά τις αθλητικές δραστηριότητες. Τις περισσότερες φορές οι μυϊκές θλάσεις έχουν τη μορφή ενός απλού “τραβήγματος“, το οποίο περιορίζει...

Elis News

Follow us on Facebook


This will close in 30 seconds