Ο Σωκράτης ήταν Έλληνας φιλόσοφος που θεωρήθηκε ως ένας από τους ιδρυτές της δυτικής φιλοσοφίας και ο πρώτος φιλόσοφος της ηθικής σκέψης. Είναι γνωστός κυρίως από τους απολογισμούς κλασσικών συγγραφέων που κατέγραψαν την ζωή του, όπως ο Πλάτωνας και ο Ξενοφώντας, που ήταν μαθητές του. Από εκείνους γνωρίζουμε τα παρακάτω για τον Σωκράτη .
Γεννήθηκε σε μια ταπεινή οικογένεια
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Σωκράτης γεννήθηκε σε μια όχι τόσο εύπορη οικογένεια. Ο Σωκράτης γεννήθηκε στην Αρχαία Αθήνα το 470 π.Χ. Η οικογένειά του αποτελούταν από εκείνον και τους γονείς του, Σωφρονίσκο και Φαιναρέτη. Ο Σωφρονίσκος εργαζόταν ως γλύπτης για να ζήσει, ενώ η Φαιναρέτη ήταν μαία.
Ο Σωκράτης έμαθε την τέχνη της τοιχοποιίας και την κλασική ελληνική παιδεία, όπως όλοι οι ομογενείς του.
Δεν θεωρούταν όμορφος
Στην Αρχαία Ελλάδα, η ομορφιά ενός ατόμου κρινόταν από την αναλογία του σώματος ως προς το ύψος του και από τα χαρακτηριστικά του προσώπου του.
Ωστόσο, ο Σωκράτης είχε κάθε στοιχείο που θα μπορούσε να τον χαρακτηρίσει άσχημο. Τα μαλλιά του ήταν μακριά ενώ ένα τμήμα του κεφαλιού του ήταν φαλακρό και είχε διογκωμένα μάτια που έμοιαζαν αστεία. Η μύτη του ήταν επίπεδη και τα χείλη του καθόλου ομαλά. Σ’ αντίθεση με τα αρχαία ελληνικά γλυπτά των θεών, ο Σωκράτης ήταν μία αντίφαση στην αρχαία αντίληψη της ομορφιάς.
Ήταν παντρεμένος με τη “χειρότερη γυναίκα του κόσμου”
Η γυναίκα του Σωκράτη, Ξανθίππη, περιγράφηκε ως “η χειρότερη γυναίκα του κόσμου”. Η Ξανθίππη ήταν τουλάχιστον 30 χρόνια νεότερή του. Σ’ αντίθεση με εκείνον, καταγόταν από πλούσια οικογένεια και γι’ αυτό ο πρωτότοκος γιος τους πήρε το όνομα του πατέρα της, Λαμπροκλή. Είχαν μαζί τρεις γιους: τον Λαμπροκλή, τον Σωφρονίσκο και τον Μενέξενο.
Στο Συμπόσιο του Ξενοφώντα, αναφέρεται ότι η Ξανθίππη έβριζε τον Σωκράτη και ήταν πνεύμα αντιλογίας. Όταν κάποτε στην αγορά του έβγαλε το ρούχο, οι γνωστοί του τον συμβούλευσαν να τη δείρει, κι εκείνος απάντησε: “Μα το Δία, να γρονθοκοπιόμαστε εμείς και εσείς να λέτε “εύγε Σωκράτη, εύγε Ξανθίππη;” Έλεγε ότι, συμβιώνοντας με την Ξανθίππη, μάθαινε πώς να συμπεριφέρεται στους άλλους ανθρώπους.
Ο Αιλιανός απεικονίζει την Ξανθίππη ως ζηλιάρα και στρίγγλα, και περιγράφει ένα επεισόδιο στο οποίο πάτησε μία πίτα που προοριζόταν για τον Αλκιβιάδη.
Άλλο ένα ανέκδοτο θέλει την ευέξαπτη Ξανθίππη να πετάει στον Σωκράτη ένα κανάτι με νερό. Ο Σωκράτης απλά σχολίασε: “Μετά τον κεραυνό έρχεται η βροχή”.
Πίστευε στην αξία των γυναικών
Σε αντίθεση με τους περισσότερους σύγχρονούς του, ο Σωκράτης είχε καλή άποψη για τις γυναίκες. Υπάρχουν μερικά γραπτά αρχεία που αποδεικνύουν ότι ο Σωκράτης πίστευε ότι οι γυναίκες μπορούν να είναι ίσες με τους άντρες, με την προϋπόθεση να χρησιμοποιούν το μυαλό τους. Λέγεται ότι επηρεάστηκε στους τομείς της ρητορικής και της ερωτικής τέχνης από την Ασπασία και τη Διοτίμα.
Δεν πίστευε στους θεούς και στις φυσικές επιστήμες και ήταν εναντίον της δημοκρατίας
Ο Σωκράτης δεν πίστευε στους θεούς και στις επιστήμες, ενώ δυσπιστούσε για τη δημοκρατία, λέγοντας ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να διευθύνονται από γνωστικούς και ικανούς ανθρώπους. Έθεσε δημόσια το ερώτημα αν υπάρχουν όντως θεοί, κάτι που προκάλεσε πολλούς εχθρούς να τον κατηγορήσουν ότι απομακρύνει τους νεαρούς Αθηναίους από τη θρησκεία.
Αρνήθηκε να δραπετεύσει
Στη δίκη, ο Σωκράτης κρίθηκε ένοχος, με 280 ψήφους κατά του και 221 υπέρ του και καταδικάστηκε να πιει κώνειο. Οι φίλοι του προσφέρθηκαν να δωροδοκήσουν τους φρουρούς για να τον αφήσουν να δραπετεύσει, αλλά εκείνος αρνήθηκε, πιστεύοντας ότι η φυγή θα σήμαινε ότι φοβόταν τον θάνατο, πράγμα που θα σήμαινε ότι δεν θα μπορούσε να είναι ένας πραγματικός φιλόσοφος.
Ο Πλάτωνας περιέγραψε ότι, την τελευταία μέρα της ζωής του, ο Σωκράτης ήταν “χαρούμενος, και πέθανε χωρίς φόβο”. Αφού ήπιε το κώνειο, συνέχισε να περπατάει μέχρι που τα πόδια του δεν άντεξαν άλλο, και ξάπλωσε κάτω, περιτριγυρισμένος από τους φίλους του, μέχρι το δηλητήριο να φτάσει στην καρδιά του. Ο Σωκράτης πίστευε ότι οι άνθρωποι είχαν μια λανθασμένη αντίληψη που είχε καταστρέψει τον κόσμο γύρω τους. Τους παρότρυνε να ακολουθήσουν την αρετή και τη σοφία κι όχι το συμφέρον. Τόνισε τη σημασία του νου και όχι της εξωτερικής εμφάνισης, ενώ πίστευε πάντα ότι αν κάτι μπορούσε να βελτιώσει την ευημερία της κοινωνίας, ήταν η φιλοσοφία.
Η άποψή του για τους ανθρώπους
Ο Σωκράτης πίστευε ότι οι άνθρωποι είχαν μια λανθασμένη αντίληψη που είχε καταστρέψει τον κόσμο γύρω τους. Τους παρότρυνε να ακολουθήσουν την αρετή και τη σοφία κι όχι με το συμφέρον. Τόνισε τη σημασία του νου και όχι της εξωτερικής εμφάνισης, ενώ πίστευε πάντα ότι αν κάτι μπορούσε να βελτιώσει την ευημερία της κοινωνίας, ήταν η φιλοσοφία.
Πηγές
https://www.historyly.com/historical-figures/15-little-known-facts-about-socrates/
https://www.sakketosaggelos.gr/Article/7553/
wikipedia/ LECTURE B
