Μπορούμε αναμφίβολα να χαρακτηριστούμε ναρκισσιστική γενιά. Η τεχνολογία και τα κοινωνικά μέσα συμβάλλουν στο να δημιουργήσουμε μία αμφίβολη εικόνα για τον εαυτό μας. Οι περισσότεροι από εμάς δεν μιλάμε για τα συναισθήματα μας, γιατί πιστεύουμε ότι όλα ρέουν ομαλά. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχει ένα σημαντικό συναίσθημα που καθορίζει την αυτοεικόνα μας και επηρεάζει τη δράση μας: αναφερόμαστε στην ανασφάλεια. Εάν θα μπορούσαμε να μπούμε στο μυαλό των ανθρώπων γύρω μας, ακόμα και σε κάποιου ναρκισσιστή, θα εντοπιστούν στοιχεία ανασφάλειας. Μία έρευνα βρήκε ότι 60% των γυναικών βιώνουν οδυνηρές, αυτοκριτικές σκέψεις σε εβδομαδιαία βάση.
Σε αυτή την έρευνα, ο Dr.’s Robert και η Lisa Firestone χρησιμοποίησαν ένα εργαλείο αξιολόγησης γνωστό ως Firestone Assessment for Self-Destructive Thoughts (FAST) για να εκτιμήσουν το «επίπεδο επίθεσης στον εαυτό» (φωνή κριτικής) που έχουν οι άνθρωποι. Αυτό που εντόπισαν είναι ότι όλοι οι συμμετέχοντες είχαν κακές σκέψεις για το άτομο τους, ο καθένας με διαφορετική ποιότητα και χροιά – σίγουρα όμως όχι θετικό τρόπο. Είτε η αυτοπεποίθηση μας βρίσκεται σε υψηλά ή χαμηλά επίπεδα, ένα είναι ξεκάθαρο: είμαστε η γενιά που συγκρίνει, εκτιμάει και κρίνει τον εαυτό της με μεγάλη αυστηρότητα. Προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε την πηγή και την αιτία της ανασφάλειας που έχουμε, μπορούμε να ξεκινήσουμε με την αντιμετώπιση της αυστηρής κριτικής φωνής που ¨φωνάζει¨ μέσα και μας περιορίζει.
Γιατί είμαι ανασφαλής; Τι προκαλεί αυτό το συναίσθημα;
Υπάρχει ένας εσωτερικός διάλογος που συνοδεύει κάθε συναίσθημα ανασφάλειας. Αυτό αποκαλείται «Αυστηρή φωνή κριτικής» . Η εσωτερική φωνή δημιουργήθηκε από τραυματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας στην οποία το άτομο ήταν μάρτυρας ή τα βίωσε αυτοπροσώπως. Όσο μεγάλωνε, υιοθέτησε αυτές τις απόψεις που εκπροσωπούσαν αυτά τα γεγονότα και τα έκανε τρόπο ζωής.
Τι είδους γεγονότα ήταν αυτά;
Οι εμπειρίες που λάβαμε από τους φροντιστές μας μπορεί να αποτελούν την πηγή της κάθε ανασφάλειας. Φανταστείτε ένα παιδί που γελοιοποιείται από έναν γονέα «Είσαι τόσο ανεύθυνος! Δε μπορείς να κάνεις τίποτα μόνος σου!». Τότε, φανταστείτε τα αρνητικά σχόλια και συμπεριφορές που εκφράζουν οι γονείς προς τον εαυτό τους («Νιώθω απαίσια» , «Νιώθω χοντρός/η»). Αυτές οι απόψεις δε χρειάζεται να ειπωθούν στο παιδί για να το επηρεάσουν. Η απουσία ενός γονέα κάνει τα παιδιά να νιώθουν ανασφάλεια και να πιστεύουν ότι κάτι δε πάει καλά με αυτούς. Αντίθετα, ένας παρεισφρητικός γονέας μπορεί να δημιουργήσει ένα εσωστρεφές ή ανεξάρτητο παιδί με τρόπο που να νιώθει ανασφάλεια ή έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους άλλους. Έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμη και ο υπερβολικός έπαινος μπορεί να καταστρέψει την αυτοεκτίμηση του παιδιού.
Ο λόγος έγκειται στο ότι τα παιδιά πρέπει να αντιληφθούν την ταυτότητα τους προκειμένου να νιώσουν ασφάλεια. Πολλά θέματα που προκύπτουν προέρχονται από το είδος δεσμού. Ο Dr. Daniel Siegel, ο συγγραφέας του Parenting from the Inside Out, αναφέρει ότι το κλειδί για έναν υγιή δεσμό είναι τα τρία Α, ασφάλεια, αντίληψη, ανακούφιση. Είτε τα παιδιά ντροπιάζονται ή επαινούνται υπερβολικά από τους γονείς, τότε αυτοί πιθανότατα δεν έχουν κατανοήσει την πραγματική ταυτότητα και τις ικανότητες του παιδιού τους. Με αυτό τον τρόπο, το παιδί νιώθει ανασφάλεια και δε γνωρίζει τις πραγματικές του ικανότητες.
Μια προσαρμοστική πεποίθηση για τους γονείς είναι να διατηρούν ρεαλιστική άποψη τόσο για τους ίδιους όσο και για τα παιδιά τους και να τους αποδέχονται όπως είναι. Ο καλύτερος τρόπος είναι να μεταφέρουν στα παιδιά τους την πίστη ότι έχουν κάποιο μοναδικό χαρακτηριστικό – κάτι που τους κάνει ξεχωριστούς και θα τους κάνει να επιτύχουν. Αυτό θα πρέπει να βρίσκεται ανάμεσα στα ενδιαφέροντα του παιδιού ή στις πραγματικές ικανότητες του.
«Μη αναζητάτε τι χρειάζεται. Αναζητήστε αυτό που σας κάνει ζωντανό και επενδύστε σε αυτό. Ο κόσμος εκεί έξω έχει ανάγκη από ζωτικούς ανθρώπους με θέληση»
Howard Thurman
Καθώς το παιδί ασχολείται με αυτό που τον ενδιαφέρει, παίρνει ζωή από αυτό και ο γονέας προσφέρει υποστήριξη αναγνωρίζει τη προσπάθεια και εστιάζει στις αποκτηθείσες γνώσεις.
Διαφέρει το να πει: «Τι ωραία ζωγραφιά.. Είσαι ο καλύτερος ζωγράφος που έχω γνωρίσει!» και το να πει «Μου αρέσει ο τρόπος που ζωγραφίζεις και χρησιμοποιείς τα χρώματα. Είναι εκπληκτικό που προσπάθησες αρκετά για να το δημιουργήσεις. Ποια ήταν η έμπνευση σου;». Με αυτό το τρόπο βοηθάει το παιδί να έχει μία ρεαλιστική εικόνα του εαυτού του.
Η επίδραση της ανασφάλειας
Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που διαμορφώνουν τις εσωτερικές μας φωνές, από αρνητικές πεποιθήσεις μέχρι και απόψεις των γονέων μας. Καθώς μεγαλώνουμε, τις εσωτερικεύουμε όπως νομίζουμε εμείς. Τις διατηρούμε ζωντανές με το να πιστεύουμε ότι θα αποτελούν κομμάτι της προσωπικότητας μας. Οι πιο συχνές εσωτερικές φωνές λένε τα εξής:
• Είσαι ανόητος
• Δεν είσαι ελκυστικός
• Δεν είσαι σαν τους άλλους
• Είσαι μία αποτυχία
• Δε κάνεις τίποτα σωστά
• Είσαι χοντρός
• Είσαι ένας αποτυχημένος
• Δε θα κάνεις ποτέ φίλους
• Δεν θα είσαι ικανός να σταματήσεις το …….. (πχ κάπνισμα, ποτό)
• Δεν μπορείς να διαχειριστείς μία κατάσταση
• Τι σημασία έχει η προσπάθεια;
Συχνά, αντιδρούμε σε αυτές τις σκέψεις σαν να έχουν γίνει στην πραγματικότητα. Μπορεί να δείχνουμε ντροπαλοί σε ένα πάρτι, να υποχωρούμε σε μία σοβαρή σχέση, να χάνουμε σημαντικές εργασίες. Αυτό συμβαίνει επειδή φανταζόμαστε και προβλέπουμε ότι θα γίνει κάτι κακό, επαναλαμβάνουμε την εσωτερική φωνή μέσα μας και εν τέλει το πιστεύουμε. Στέλνουμε ειδοποίηση στα αισθητήρια όργανα να συμπεριφερθούν σαν να έχουμε αποτύχει και τελικά φαινόμαστε ανασφαλείς και δεν δείχνουμε εμπιστοσύνη.
Ανασφάλεια στο χώρο εργασίας
Η ανασφάλεια επηρεάζει όλους τους τομείς. Κάθε άτομο έχει παρατηρήσει στον εαυτό του ότι η εσωτερική φωνή μέσα στο κεφάλι του γίνεται πιο θορυβώδης κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Για παράδειγμα, ίσως νιώθει αυτοπεποίθηση κατά την εργασία αλλά δε τα πάει καλά με τα προσωπικά του. Ίσως παρατήρησε ότι όταν ένας τομέας πάει καλά, ένας άλλος «ρημάζεται». Πολλοί από εμάς μπορεί να παρατηρήσουμε ότι γίνεται σαμποτάρισμα των σκέψεων μας που αφορούν την εργασία. Και όλο αυτό φυσικά φαίνεται, όπως έχει ειπωθεί. Σαμποτάρισμα σημαίνει να λέμε:
• Δεν ξέρεις να το κάνεις αυτό.
• Γιατί τα περιμένουν όλα από εμένα;
• Ποιος νομίζεις ότι είσαι; Δε θα επιτύχεις.
• Έχεις πιεστεί. Μη το αναλαμβάνεις.
• Δεν αποδίδεις σε τίποτα. Είσαι τεμπέλης.
• Άφησε αυτό για αύριο.
• Κανείς δε σε εκτιμάει.
• Εάν δε το κάνεις τέλεια, θα απολυθείς.
• Κανείς δε με συμπαθεί.
• Προέχει η καριέρα μου. Μη χαραμίζεις χρόνο σε άσχετα πράγματα.
• Κανείς δε θα με προσλάβει στη δουλειά.
Ανασφάλεια στις σχέσεις
Είτε είστε ελεύθεροι, είτε δεσμευμένοι, υπάρχουν ακόμη μέσα σας εσωτερικές φωνές που εμποδίζουν τον ρομαντισμό σας. Οι σχέσεις, συγκεκριμένα, μπορούν να σας κάνουν να πληγωθείτε πολύ. Ξυπνούν ανασφάλειες και επιφέρουν απροσδόκητα συναισθήματα. Επιπλέον, πολλοί από εσάς φοβούνται την εξοικείωση. Η υπερβολική στενότητα με κάποιον ίσως πυροδοτεί αισθήματα ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης. Το άκουσμα της εσωτερικής φωνής μπορεί να καταστρέψει τις προσωπικές σχέσεις και να κάνει τα άτομα να νιώσουν απόγνωση, απογοήτευση πριν ξεκινήσουν μία σοβαρή σχέση. Μπορεί να επιφέρει ζήλια, κτητικότητα ή φόβο απόρριψης και αναξιότητα. Μερικά παραδείγματα εσωτερικής φωνής:
• Δε θα βρω ποτέ κάποιον να με κατανοεί απόλυτα.
• Μη κολλάς μαζί της.
• Δεν ενδιαφέρεται για μένα
• Είναι πολύ καλός για μένα.
• Πρέπει να του διατηρήσεις το ενδιαφέρον.
• Είσαι καλύτερα μόνος σου.
• Όσο πιο πολύ σε ξέρει, τόσο πιο γρήγορα θα σε απορρίψει.
• Πρέπει να τον/την ελέγχεις.
• Εάν αναστατωθεί, φταις εσύ.
• Μην δείχνεις ευαίσθητος και αδύναμος γιατί θα σε πληγώσει.
Πως μπορώ να αντιμετωπίσω την ανασφάλεια;
Πρόκειται για μία διαδικασία διαχείρισης της εσωτερικής φωνής.
Βήμα 1.
Πες φωναχτά αυτό που σκέφτεσαι σε ένα άτομο δίπλα σου. Ή γράψτο. Αντί να γράψεις «Είμαι τόσο ηλίθιος, τι συμβαίνει με μένα; Δεν θα γίνω ποτέ επιτυχημένος» γράψε «Είσαι ηλίθιος. Δε θα επιτύχεις ποτέ» (όλα στο β’ ενικό). Αυτή η διαδικασία σε βοηθάει να διαχωρίστεις από τη φωνή και να την κάνεις να φαίνεται σαν εξωτερικός εχθρός, και όχι σαν κάτι δικό σου.
Βήμα 2.
Ξεκίνα να σκέφτεσαι και να αναφέρεις λεκτικά για το πως θα αντιδράσεις σε αυτές τις σκέψεις. Σου θυμίζει κάτι από το παρελθόν; Μπορεί να είναι απότοκο μίας παλιάς σχέσης η οποία έληξε άδοξα. Με αυτό τον τρόπο, ελευθερώνεις το συναίσθημα και βοηθάς τον εαυτό σου να εντοπίσει την πηγή της ανασφάλειας.
Βήμα 3.
Οι περισσότεροι κολλούν σε αυτό το στάδιο γιατί έρχονται αντιμέτωποι με τις παλιές πεποιθήσεις τους και τις ανασφάλειες τους. Θα απαντήσετε πίσω στις σκέψεις σας, με ρεαλιστικά δεδομένα. Μπορείτε να τα γράψετε εάν θέλετε. Για να βοηθηθείτε, σκεφτείτε τι θα σας έλεγε ο καλύτερος σας φίλος γι’ αυτή τη σκέψη, χωρίς κριτική αλλά με απόλυτη κατανόηση και ευγενικό τρόπο.
Βήμα 4.
Κάντε ένα πλάνο αλλαγής των συμπεριφορών σας. Εάν η ανασφάλεια σας είναι του τύπου: «Δε μπορώ να της ζητήσω να βγούμε ραντεβού», «Φοβάμαι να λάβω προαγωγή», ήρθε ή ώρα να το κάνετε ούτως ή άλλως. Εάν περιτριγυρίζεστε από εχθρικές σκέψεις που σας εμποδίζουν να επενδύσετε σε αυτή τη πράξη, απλώς απελευθερωθείτε και μη σκέφτεστε τις συνέπειες. Είστε αρκετά δυνατοί για να το αντιμετωπίσετε. Οραματιστείτε, πριν προβείτε στη πράξη, ότι έχετε ήδη πετύχει!
Δεν είναι μία εύκολη διαδικασία, αλλά κάτι που ίσως σας προκαλέσει λίγο άγχος. Πρόκειται για εσωτερικές φωνές που κουβαλάτε χρόνια τώρα και θέλουν χρόνο για να αντιμετωπιστούν. Όταν έχει επέλθει η αλλαγή, προκαλέστε τις φωνές να γίνουν δυνατότερες. Κάθε φορά που παρατηρήσετε μια επίθεση προς τον εαυτό σας, να την αντιμετωπίσετε και να μην επιδοθείτε στις οδηγίες της.
Εάν θέλετε να νιώθετε υγιής, μην αφήσετε τη τεμπελιά σας να σας κάνει να αποφύγετε τη γυμναστική. Εάν θέλετε πραγματικά να προσεγγίσετε περισσότερο το σύντροφο σας, μην επιτρέπετε τα «πρέπει» και τα «μην» να σας απομακρύνουν από τις επιθυμίες σας.
ΠΗΓΗ:• HTTPS://WWW.PSYCHALIVE.ORG/HOW-TO-OVERCOME-INSECURITY/
