«Εν ανάποδα, εν ανάποδα, εν ανάποδα, εν ανάποδα, επνίηκεν ο άνθρωπος!». Σύμφωνα με δημοσίευση του «Φιλελεύθερου» πρόκειται για μια από τις φράσεις που ειπώθηκαν το μεσημέρι της 27ης Ιουνίου του 2022 από έναν εκ των χειριστών του ελικοπτέρου της Εθνικής Φρουράς AgustaWestland AW139, απ’ όπου λίγο προηγουμένως είχε πέσει στη θαλάσσια περιοχή της Λάρας ο 27χρονος συμβασιούχος οπλίτης, Παναγιώτης Γιαννιός (δεκανέας), με αποτέλεσμα να τραυματιστεί θανάσιμα.
Η εν λόγω αναφορά ακούστηκε χθες αυτούσια στο Στρατιωτικό Δικαστήριο Λευκωσίας, κατά την προβολή οπτικοακουστικού υλικού εντός της δικαστικής αίθουσας, όπως αυτό καταγράφηκε από το μαύρο κουτί του πτητικού μέσου και έτυχε επεξεργασίας από την ιταλική εταιρεία Leonardo τη μοιραία στιγμή που έπεσε ο Γιαννιού.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η δίκη με κατηγορούμενο αρχιλοχία της μοίρας καταδρομών, εισήλθε χθες σε ουσιαστικό στάδιο. Στη δικάσιμο κατέθεσε ενόρκως ο υπαστυνόμος Β’, Ανδρέας Γιαννακού, ο οποίος αν και υπηρετεί σε Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων της Αστυνομίας, συμμετείχε στην ανακριτική ομάδα του ΤΑΕ Πάφου. Έδωσε μαρτυρία ως εμπειρογνώμονας, αποκαλύπτοντας και αναλύοντας ενώπιον της έδρας τι ακριβώς κατέγραψε το μαύρο κουτί πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη πτώση-θανάτου του Γιαννιού από το AgustaWestland AW139.
Οι διάλογοι
Τα όσα, λοιπόν, αναφέρθηκαν συγκλονίζουν. Καταγράφονται οι διάλογοι από το πιλοτήριο και την καμπίνα του ελικοπτέρου τις τραγικές εκείνες στιγμές που προηγήθηκαν και ακολούθησαν του μοιραίου συμβάντος. Από το υλικό που προβλήθηκε μέσω ειδικού μηχανήματος (προβολέα) στη δικαστική αίθουσα και την μαρτυρία επιχειρήθηκε να προβληθεί ότι οι χειριστές δεν ανέμεναν να γίνει πτώση και ότι το ελικόπτερο δεν βρισκόταν στις ανάλογες παραμέτρους ύψους και ταχύτητας. Η πτήση σε εκείνο το σημείο, υποτίθεται πως ήταν αναγνωριστικού χαρακτήρα, τουλάχιστον σύμφωνα με το μάρτυρα που παρουσίασε η κατηγορούσα Αρχή. Η τελευταία εκπροσωπήθηκε από τον δικηγόρο της Δημοκρατίας Α’, Ανδρέα Αριστείδη, ενώ μαζί του εμφανίστηκε ο στρατιωτικός εισαγγελέας Σάββας Δημητριάδης.
Παραθέτουμε τα σημαντικότερα σημεία από τους διαλόγους, όπως παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο και σημοσιεύτηκαν στον «Φιλελεύθερο»
Στις 12:39:07 ακούγεται κάποιος από την καμπίνα να δίνει σύνθημα: «GO».
Στις 12:39:09, δύο δευτερόλεπτα μετά την πιο πάνω αναφορά, γίνεται αντιληπτό ότι έπεσε ο Γιαννιός στη θάλασσα. Ο υπεύθυνος της καμπίνας καταγράφεται από το μικρόφωνο να διερωτάται (δεν διευκρινίστηκε σε ποιόν απευθυνόταν): «Γιατί τον έβαλες να πηδήσει;».
Μετά από δύο δευτερόλεπτα, ο κυβερνήτης διερωτάται: «Εννά πάεις για το πραγματικό τωρά;». Ο υπεύθυνος καμπίνας απαντά μέσω της ενδοεπικοινωνίας: «Επήδησεν ο πρώτος». Ο κυβερνήτης διερωτάται «ποιος;». Και ξαναρωτά: «Πού επήδησε;». Ακούγεται να ερωτά και ο υπεύθυνος καμπίνας: «Γιατί επήδησε τωρά;».
Μετά την πάροδο τουλάχιστον 10 δευτερολέπτων από τη στιγμή που έγινε αντιληπτή η πτώση, ο κυβερνήτης διερωτάται: «Πότε επήδησε ρε; Την ώρα που έφυγα εγώ μόνος μου;». Ο υπεύθυνος καμπίνας λέει: «Έκανε μ…κία δαμαί ο υπεύθυνος». Ο κυβερνήτης μετά από μια έκφραση που λέει πάνω στη φόρτιση του («… την πίστη της κλωστής»), ξαναρωτά πότε έπεσε ο καταδρομέας: «Την ώρα που έστριβα;».
Λίγο αργότερα, από άλλο ελικόπτερο που ακολουθούσε, γίνεται η ακόλουθη επισήμανση: «Κάτι σας έπεσε μέσα στην θάλασσα». Απαντά ο συγκυβερνήτης: «Ναι, εν άνθρωπος, έππεσε μόνος του».
Ακολουθούν αγωνιώδεις προσπάθειες να εντοπιστεί ο Γιαννιός και να ανασυρθεί. Από το πιλοτήριο, ακούγονται αναθεματισμοί για τη μοιραία πτώση. Ένας από τους δύο χειριστές αναφωνεί: «Εν καθυστερημένοι ρε μ…, εν καθυστερημένοι… Εν καθυστερημένος. Τζείνος μας είπε ότι θέλει dry».
Συγκλονιστικές ήταν οι στιγμές όταν εντοπίστηκε ο Γιαννιός στην θάλασσα. Ο υπεύθυνος καμπίνας λέει «dead ahead». Από το πιλοτήριο ένας εκ των δύο χειριστών αναφέρει: «Έτον δαμαί μπροστά». Ο έτερος χειριστής λέει: «Ρε, εν ανάποδα τούτος». Επαναλαμβάνει με ένταση: «Εν ανάποδα, εν ανάποδα, εν ανάποδα, εν ανάποδα, επνίηκεν ο άνθρωπος!». Ακολουθούν συνεννοήσεις για τη διάσωση.
Πολλαπλάσιο ύψος και ταχύτητα
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του «Φιλελεύθερου», Φάνη Μακρίδη από την εξέταση του μάρτυρα, του αξιωματικού της Αστυνομίας Ανδρέα Γιαννακού, ο οποίος επικαλέστηκε την ανάλυση των δεδομένων του μαύρου κουτιού από την κατασκευάστρια εταιρεία «Leonardo», προκύπτει ότι η πτώση σημειώθηκε 12:39:07 και έγινε αντιληπτή στις 12:39:09. Όπως εξήγησε ο κ. Γιαννακού κατά το πρώτο χρονικό σημείο το ελικόπτερο είχε ύψος 22,5 μέτρα (74 πόδια) και ταχύτητα 96 χιλιόμετρα (52 κόμβοι). Στις 12:39:09 είχε ύψος 25 μ. (82 πόδια) και ταχύτητα επίσης 96 χιλιόμετρα (52 κόμβοι). Οι παράμετροι ρίψεως ήταν 10 πόδια ύψος (3 μ.) και 10 κόμβοι (18 χλμ).
Συνεχίζεται σήμερα η αντεξέταση του μάρτυρα
Η συνήγορος υπεράσπισης υπέβαλε ερωτήματα για τη διαδικασία λήψης των δεδομένων από το μαύρο κουτί
Η χθεσινή δικάσιμος άρχισε λίγο μετά τις 11:00 το πρωί και ολοκληρώθηκε μετά τις 15:00. Αναλώθηκε στη μαρτυρία του υπαστυνόμου Β’, Ανδρέα Γιαννακού. Ο τελευταίος κλήθηκε να δώσει λεπτομέρειες για την εμπειρογνωμοσύνη, τη διαδικασία λήψης των στοιχείων από το μαύρο κουτί (έχει δύο καταγραφείς, ένα για τις συνομιλίες κι ένα για τα δεδομένα πτήσης). Κατά τη διάρκεια της εξέτασης και της αντεξέτασής του, ανέφερε πώς προτιμήθηκε να γίνει η ανάλυση των δεδομένων από την κατασκευάστρια εταιρεία του ελικοπτέρου (Leonardo).
Η συνήγορος υπεράσπισης Αναστασία Ιωάννου, κατά την αντεξέταση που έκανε στον μάρτυρα κατηγορίας, διατύπωσε αριθμό ερωτημάτων για την πραγματογνωμοσύνη του κ. Γιαννακού, ενώ υπέβαλε ότι με τον τρόπο λήψης των δεδομένων (από Πολιτική Αεροπορία και με USB) δεν μπορεί να κρίνει την αξιοπιστία της μαρτυρίας. Ο κ. Γιαννακού αντέταξε, μεταξύ άλλων, ότι τα δεδομένα είναι σε μορφή «read only», δηλαδή δεν μπορούν να παραποιηθούν, ενώ αναφέρθηκε στις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν.
Η κ. Ιωάννου, σε άλλο σημείο, υπέβαλε στον μάρτυρα ότι ο κυβερνήτης του ελικοπτέρου από το οποίο έγινε η πτώση του Γιαννιού, είχε δώσει οδηγίες σε σχέση με τη διαδικασία λήψης των δεδομένων από το μαύρο κουτί. Ο υπαστυνόμος Β’ απάντησε πως δεν γνωρίζει κάτι τέτοιο. Σε άλλο σημείο, ρώτησε τον κ. Γιαννακού κατά πόσον γνωρίζει τον κυβερνήτη του ελικοπτέρου. Ο αξιωματικός της Αστυνομίας απάντησε ότι τον είχε δει πριν από 15 χρόνια, προσθέτοντας ότι συμμετείχαν σε επιτροπή για αξιολόγηση ελικοπτέρων για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής Χριστόδουλος Ε. Χατζηευτυχίου, διέκοψε τη διαδικασία λίγο μετά τις 15:00 με την αντεξέταση του μάρτυρα να συνεχίζεται σήμερα.
Κατηγορούμενος για την υπόθεση είναι αρχιλοχίας της μοίρας καταδρομέων, ο οποίος βρισκόταν με τον Γιαννιού στο ελικόπτερο και είναι αντιμέτωπος με το αδίκημα της πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης. Σύμφωνα με τις λεπτομέρειες που καταγράφονται στο κατηγορητήριο, ο υπαξιωματικός των ΛΟΚ, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του στο πλαίσιο άσκησης μελών των Δυνάμεων Καταδρομών, λόγω επικίνδυνης πράξης ή συμπεριφοράς φέρεται να επέφερε χωρίς πρόθεση τον θάνατο του δεκανέα κατά τη διαδικασία πτώσης από στρατιωτικό ελικόπτερο που βρισκόταν εν πτήσει, στη θαλάσσια περιοχή του Ακάμα. Aπό τη μαρτυρία που συγκέντρωσε το Τμήμα Ανιχνεύσεως Εγκλημάτων Πάφου, φαίνεται να προκύπτει ότι ο κατηγορούμενος αρχιλοχίας έδωσε οδηγίες στον αποβιώσαντα για να πραγματοποιήσει πτώση σε χρόνο που το ελικόπτερο δεν βρισκόταν σε παραμέτρους ρίψεως (βλ. ύψος και ταχύτητα). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο συμβασιούχος οπλίτης να πέσει από ύψος πολλαπλάσιο του προβλεπόμενου, περί τα 23 μέτρα και να επέλθει ο θάνατος του αναφέρει ο Φάνης Μακρίδης, δημοσιογράφος του «Φιλελεύθερου».
